Πρέπει ο τουρισμός να υπηρετεί το στόχο
της βιωσιμότητας και της αειφορίας, ναι ή όχι;;
Λένε ότι προχωράει η Μεγάλη Τουριστική Επένδυση στον Έξαρχο του Δήμου Αταλάντης. Προχωράει με συσκέψεις στα επιτελικά γραφεία, με επισκέψεις υπουργών, με πιέσεις υπηρεσιακές για τον αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων και για το ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού. Όμως δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Και για να μας πείσουν, και προπαντός να πείσουν τους κατοίκους της περιοχής, προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα «αναπτυξιακό» προβάλλοντας την επένδυση σαν «την κότα με τα χρυσά αυγά»
Τι αφορά η επένδυση;
Πρόκειται καθαρά για μια μαζική οργανωμένη παραθεριστική κατοικία. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια από διάφορα κέντρα προωθείται αυτό το μοντέλο, της σύνθετης δηλαδή τουριστικής επένδυσης, που περιλαμβάνει ξενοδοχειακές μονάδες και σπίτια για πώληση, σε συνδυασμό με γήπεδα γκολφ. Αυτό για τα γήπεδα γκολφ δεν το τονίζουν ιδιαίτερα, γιατί “πονάει” και φέρνει ποικίλες αντιδράσεις. Μ’ αυτόν τον τρόπο, οι επενδυτές μπορούν να πάρουν πίσω γρήγορα ένα σημαντικό κομμάτι του κεφαλαίου τους. Ένα σημαντικό επίσης ποσό προσδοκούν να το πάρουν μέσα από τις επιδοτήσεις του αναπτυξιακού νόμου. Το μοντέλο αυτό προβάλλεται ως το βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας. Ονειρεύονται μια Ελλάδα «Φλόριδα της Μεσογείου» ή «Δεύτερη Ισπανία» Βέβαια η τουριστική ανάπτυξη της Ισπανίας χρησιμοποιείται από πολλούς σαν αρνητικό παράδειγμα. Και όμως το μοντέλο της μαζικής παραθεριστικής κατοικίας, που υιοθετείται στις περιπτώσεις αυτές, όπως του Εξάρχου, είναι αυτό που οδήγησε την Ισπανία σε αδιέξοδα. Δεν ξέρουμε αν τώρα υιοθετηθεί το μοντέλο του Ντουμπάι, μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Τουρισμού στο Εμιράτο…
Έχει καμιά σχέση με τον αγροτουρισμό;
Ταυτόχρονα κάνουν συνεχείς αναφορές και προβάλουν την επένδυση ως καινοτόμο πρόγραμμα, ότι θα αξιοποιήσει τα υφιστάμενα παραδοσιακά τοπικά προϊόντα, που θα έχουν την ταυτότητα της περιοχής, ότι θα παράγει νέα προϊόντα σε οικολογική βάση. Προβάλουν την προστασία του περιβάλλοντος. Μιλούν για παραδοσιακούς οικισμούς(!!), υποδομές για βιολογικές καλλιέργειες, αλλά και για νέες τεχνολογίες που θα εισαχθούν από τη Γαλλία. Όλα αυτά, όπως και η παρουσία της ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΕ ως Τεχνικός Σύμβουλος της επένδυσης, δεν είναι τίποτα άλλο, παρά προσπάθειες να συσκοτίσουν και να κρύψουν το κύριο, που είναι τα γήπεδα γκολφ, τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία και οι κατοικίες, και να μεγιστοποιήσουν έτσι τις επιδοτήσεις από το Δ’ ΚΠΣ
Η έκταση των 12.500 στρεμμάτων τι είναι;
Η περιοχή αυτή των 12.500 στρεμμάτων είναι περιοχή αμφισβητούμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος, σύμφωνα με τις αιτιάσεις του αρμόδιου δασαρχείου, κατά 60% τουλάχιστον δασική (το δημόσιο δεν έπαψε να είναι ιδιοκτήτης «κατά τεκμήριο» των δασικών εκτάσεων), με έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον (στην ευρύτερη περιοχή έχουν γίνει και ανασκαφές), το δε Χωροταξικό Σχέδιο της Περιφέρειας δεν προβλέπει ζώνη ΠΕΡΠΟ (Περιοχή Ειδικά Ρυθμιζόμενης ΠΟλεοδόμησης) στην περιοχή του Εξάρχου.
Ποιες θέσεις εργασίας;
Στην παρουσίαση της επένδυσης μιλάνε για εφτά χιλιάδες θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος του έργου. Δεν μπαίνουν στον κόπο βέβαια να μας αναλύσουν πώς προκύπτει το νούμερο, ποιες θέσεις εργασίας, για ποιους εργαζόμενους και μέχρι πότε. Οι εργαζόμενοι θα είναι κάτοικοι της περιοχής; Υπάρχει και γι’ αυτό πρόβλεψη. Τα φτηνά εργατικά χέρια με την οδηγία Μπολκενσταϊν. Δεν μας λένε πόσες θέσεις εργασίας θα στερήσουν από άλλες μακροχρόνια παραγωγικές επενδύσεις, δεν μας λένε για τη συρρίκνωση των παράλιων περιοχών, για την ανταγωνιστική σχέση της επένδυσης με τις ήδη υπάρχουσες τουριστικές μονάδες της ευρύτερης περιοχής, από αγροτικές καλλιέργειες. κι άλλες τέτοιες
Είναι η επένδυση στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης και τη αειφορίας;
Βασικός παράγοντας κάθε επένδυσης σήμερα, μικρής ή μεγάλης, είναι αν αυτή υπηρετεί τους στόχους της βιωσιμότητας και της αειφορίας. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το νερό, είναι αδιανόητο να αδιαφορούν, αυτοί που σχεδιάζουν και μελετούν, για την εξασφάλιση του νερού, ως φυσικό πόρο και ως κοινωνικό αγαθό σε ανεπάρκεια. Πώς λοιπόν είναι δυνατόν η κυβέρνηση με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά της Ερημοποίησης να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την περιοχή, εντάσσοντας την στην κίτρινη ζώνη, και από την άλλη να παρέχονται εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού για την ανάπτυξη πολυτελών εγκαταστάσεων και τη λειτουργία των γηπέδων γκολφ. Να υποθέσουμε ότι κάποιοι προσπαθούν να θησαυρίσουν με την ιστορία των γκολφ σπαταλώντας το νερό και τη γη; Όταν με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ το 30% των εδαφών της χώρας μας απειλείται από την ερημοποίηση; Όταν όλα τα φαινόμενα δείχνουν ότι το μέλλον είναι δυσοίωνο για τα νερά, όταν η λειψυδρία είναι προ των πυλών; Όταν στις παράλιες περιοχές της Λοκρίδας αντλείται υφάλμυρο νερό και όταν ο δήμος Μαλεσίνας έχει μελέτη για κατασκευή εργοστασίου αφαλάτωσης;
Πού πρέπει η Φθιώτιδα να ρίξει το βάρος του τουρισμού;
Η Φθιώτιδα και η Ελλάδα δεν είναι σωστό να τρέξει, με το ίδιο τουριστικό προϊόν, πίσω από τις ανταγωνίστριες χώρες, την Ισπανία, την Τουρκία, την Μάλτα, την Κύπρο. Πρέπει να αναδείξει τα πλεονεκτήματα της με άξονα τη βιώσιμη, πολυκεντρική, ισόμετρη, ήπια ανάπτυξη. Θέλει η Φθιώτιδα τουρισμό όλο τον χρόνο; Δεν θα τον εξασφαλίσει με τους τουρίστες, που θα έρχονται με την πλάτη γυρισμένη στην τοπική κοινωνία για να κλειστούν στα ξενοδοχεία και στα γήπεδα γκολφ και οι οποίοι δεν θα καταναλώνουν ελληνικά προϊόντα. Θα το πετύχει αναδεικνύοντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, που είναι οι παράλιες και ορεινές της ομορφιές, που είναι ο ιαματικός της πλούτος, οι πολιτιστικοί και ιστορικοί της θησαυροί, οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ο πεζοπορικός και ορειβατικός τουρισμός στα πανέμορφα βουνά της. Το να πουλάμε τη γη μας, και μάλιστα σε περιοχές φυσικού κάλλους ή παραγωγικής καλλιέργειας, είναι μια κοντόφθαλμη προσέγγιση, αφού εκμεταλλευόμαστε τον πλούτο μας μια φορά, και μετά τέρμα!
Η “ανάπτυξη” είναι ένας γενικός και αόριστος όρος.
Σε μια τέτοιου ύψους επένδυση μπορεί να μην ενδιαφέρει τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης η αξιοπιστία του κεφαλαίου και η ροή της χρηματοδότησης. Μπορεί να μην τους ενδιαφέρει εάν εξασφαλίζονται οι αρχαιολογικοί χώροι. Μπορεί να μην τους νοιάζει αν η αγροτική γη αλλάξει χαρακτήρα, αν θα έχουν νερό να ποτίζουν, να πίνουν. Όμως δεν είναι δυνατόν να μένουν αδιάφοροι για το αν και πόσο θα επηρεάσει τη ζωή των κατοίκων, για το αν θα προκύψουν και ποια κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και άλλα ζητήματα με την παρουσία τόσων χιλιάδων νέων κατοίκων (επτά χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας…)
Η “ ανάπτυξη” σήμερα δεν είναι μόνο ευημερία και μεγάλα έργα, που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία, όπως λένε ορισμένοι. Είναι και ο εργασιακός μεσαίωνας και η ανεργία, που βιώνουν οι εργαζόμενοι στις τουριστικές περιοχές, είναι και η προλεταριοποίηση χιλιάδων αγροτών, που πετιούνται έξω από την παραγωγή, αλλά ακόμη και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές μικρές οικογενειακές μονάδες, που φυτοζωούν ανάμεσα στις συμπληγάδες των tour operators, των κρατικών ελέγχων και των τραπεζών και που συνθέτουν μια ζοφερή πραγματικότητα.
