Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Ιουλίου, με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σούρπης και της Κίνησης Πολιτών, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου της Σούρπης Μαγνησίας ενημερωτική ΗΜΕΡΙΔΑ για την τουριστική επένδυση που προωθούν ξένοι επενδυτές στις Νηες. Η σχεδιαζόμενη επένδυση, η οποία περιλαμβάνει παραθεριστικό θέρετρο, ξενοδοχείο, γήπεδο γκολφ και λέσχη γκολφ, πρόκειται να γίνει από τις εταιρείες Aristo Developers (Hellas) Α.Ε και Golfing Developments Α.Ε , μέλη του Ομίλου Dolfing Capital Investors (DCI)
Ομιλητές στην ημερίδα ήταν η κα Ελένη Μπριασούλη καθηγήτρια του τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ο κ Δημήτριος Μπριασούλης καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο κ Νίκος Δαναλάτος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Η ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΟΥΡΠΗΣ έχει εκδώσει το παρακάτω πολύ καλό ενημερωτικό έντυπο
Γνωρίζεις ότι:
...Η έκταση που καταλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ διεθνών προδιαγραφών είναι τουλάχιστον 500 στρέμματα καθαρός στίβος και ότι απαιτούνται επιπλέον του 60% σε υποστηρικτικές δομικές κατασκευές;
... σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική το γκαζόν θα είναι μεταλλαγμένο και θα επηρεάσει τη χλωρίδα ολόκληρης της περιοχής;
... για να διατηρηθεί το αξιόμαχο των γηπέδων γκολφ απαιτούνται ετάρτιες ποσότητες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων;
... οι ημερήσιες υδροδοτικές ανάγκες των εγκαταστάσεων θα ξεπερνούν κατά πολύ τις αντίστοιχες μια πόλης 20.000 κατοίκων;
... η αφαλάτωση μολύνει με χημικά κατάλοιπα τα νερά και πως ο αλμόλοιπος καταστρέφει κάθε ίχνος ζωής σε έκταση δεκάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων;
... ο υγροβιότοπος "το λιβάρι" έχει μπει στο στόχαστρο των επενδυτικών τους πλάνων;
... στα σχέδιά τους είναι η διάνοιξη έξι τουλάχιστον γεωτρήσεων και η καταλήστευση των υδάτινων αποθεμάτων της περιοχής;
... τέτοιου είδους συγκροτήματα λειτουργούν σας περίκλειστα κλαμπ που αποκόπτουν την ευρύτερη περιοχή που τα περιβάλλει από το ντόπιο στοιχείο;
... πως η τάση τα τελευταία χρόνια στα μεγάλα συγκροτήματα, είναι να απασχολούν κυρίως φτηνό και ανασφάλιστο ειδικευμένο προσωπικό από την αλλοδαπή και να αγνοούν εντελώς τους Έλληνες εργαζόμενους;
... θα αναπτυχθούν τουλάχιστον δύο οικισμού περίπου 1.000 κλινών ο καθένας σε κτίσματα των τριών ορόφων και ύψους πάνω από 10 μέτρα με ότι αυτό συνεπάγεται για την αλλοίωση του τοπίου;
... οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και βιολογικού καθαρισμού θα αναπτυχθούν σε έκταση πάνω από 20.000 τετραγωνικά μέτρα. Όσο χώρο δηλαδή απαιτεί μια μεγάλη βιομηχανία;
... μεγάλο μέρος της έκτασης ανήκει και τυπικά στο κράτος και πως στο σύνολό της τουλάχιστον ηθικά, στον ελληνικό λαό;
Μην αποδέχεσαι την καταστροφή αγόγγυστα
Διαφύλαξε την αξιοπρέπειά σου
Η εποχή της αποικιοκρατίας όπου αρκούσαν δύο καθρεφτάκια για να υποταχθεί ένας λαός, πέρασε ανεπιστρεπτί.
Επέστρεψε τα καθρεφτάκια τους και παρέδωσε στη χλεύη σου τους συνεργάτες τους.
Μην ξεχάσεις ποτέ πως αυτό το δώρο της φύσης το έχει παραλάβει ανέγγιχτο και οφείλεις να το παραδώσεις, στις μελλοντικές γενιές, επίσης ανέγγιχτο.
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΩΡΑ ΑΥΡΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ.
ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΟΥΡΠΗΣ
Πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σούρπης και της Κίνησης Πολιτών
«Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το Σάββατο 5 Ιουλίου στις 7:30 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου (που παρά την ανυπόφορη ζέστη ήταν ασφυκτικά γεμάτη), η ενημερωτική ημερίδα που διοργάνωσαν από κοινού ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σούρπης «Οι Νήες» και η Κίνηση Πολιτών Σούρπης με θέμα: «Θέρετρα γκολφ – τι είδους ανάπτυξη θέλουμε για τον τόπο μας».
Αυτό αναφέρεται σε δελτίο Τύπου, που μας απέστειλε το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου και η Συντονιστική Επιτροπή της Κίνησης Πολιτών, στο οποίο καταγράφονται και τα παρακάτω:
«Το θέμα ανάπτυξαν πολύπλευρα οι καθηγητές: κα. Μπριασούλη Ελένη. Καθηγήτρια στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Μπριασούλης Δημήτριος. Καθηγητής στο Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο κ. Δαναλάτος Νικόλαος. Καθηγητής Γεωργίας στο Τμήμα Φυτικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η κα. Μπριασούλη Ελένη μίλησε για τα θέρετρα γκολφ και:
Τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και στην υγεία των εργαζομένων και αθλουμένων σ’ αυτά από τη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και συντήρηση του χλοοτάπητα.
Τις μεγάλες ανάγκες τους σε νερό για το πότισμα που εξασφαλίζεται από γεωτρήσεις ή τα τοπικά δίκτυα στραγγίζοντας κυριολεκτικά τον υδροφόρο ορίζοντα.
Τη λειτουργία ενεργοβόρων μονάδων αφαλάτωσης, όταν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με άλλο τρόπο νερό, που επιβαρύνουν το θαλάσσιο περιβάλλον με το επιστρεφόμενο αλμόλοιπο.
Το υψηλό κόστος κατασκευής και λειτουργίας τους με αποτέλεσμα να είναι επενδύσεις μεγάλου επιχειρηματικού ρίσκου πράγμα που πολλές φορές οδηγεί στην εγκατάλειψή τους.(Παραδείγματα Ισπανίας- Πορτογαλίας).
Την κατασκευή τους (όπως και στη δική μας περίπτωση στις Νήες) σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ο κ. Μπριασούλης Δημήτρης μίλησε με στοιχεία από το επιχειρησιακό σχέδιο Θεσσαλίας για:
Τα υπάρχοντα σχέδια ανάπτυξης
Τη μη βιωσιμότητα της παραδοσιακής επιδοτούμενης γεωργίας και κτηνοτροφίας
Την ανάγκη ενημέρωσης των παραγωγών (και ειδικά των νέων) για στροφή τους προς νέες μεθόδους με σκοπό την παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων υψηλής ποιότητας που μπορούν να σταθούν στην απαιτητική σημερινή αγορά και να επιτύχουν καλή τιμή.
Ο κ. Δαναλάτος Νικόλαος αναφέρθηκε στο φαινόμενο της ερημοποίησης (διάβρωση καλλιεργήσιμου εδάφους, υφαλμύρωση και μείωση υδάτινων πόρων) που απειλεί την ανατολική Μαγνησία και τόνισε ότι επενδύσεις τέτοιου είδους δε συμβαδίζουν με το μοντέλο της αειφόρου ανάπτυξης και εντείνουν το φαινόμενο της ερημοποίησης.
Η τελική διαπίστωση από την εν λόγω συνάντηση είναι ότι, σε οποιαδήποτε περίπτωση, δεν μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις οικονομικά και περιβαλλοντικά ορθολογικές και κοινωνικά δίκαιες και ωφέλιμες για την προώθηση θερέτρων γκολφ, παρά μόνο στα πλαίσια δημόσιου σχεδιασμού και ευρύτατης συμμετοχής.
Θα πρέπει να εξετάζονται συνολικά και εμπεριστατωμένα, με πλήρη πληροφόρηση όλων των εμπλεκομένων μερίδων και να αξιολογούνται ολοκληρωμένα, στη βάση πολλών και ποικίλων κριτηρίων, μαζί με πολλές άλλες εναλλακτικές προτάσεις χρήσης των τοπικών πόρων. Μόνο έτσι θα εξασφαλίζεται ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων παράγει λύσεις που προάγουν την επίτευξη της τοπικής αειφόρου ανάπτυξης.
Τις εργασίες παρακολούθησαν περίπου 200 συνδημότες μας μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι υπηρεσιών, φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Από την πλευρά του Δήμου Σούρπης παρέστησαν δημοτικοί σύμβουλοι και ο Αντιδήμαρχος κ. Χριστέλος Αγαπητός».
Γράφει ο Πολυνίκης Λατζώνης
Σύμφωνα με τον κλασικό ορισμό, αειφόρος ανάπτυξη είναι η «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες», με άλλα λόγια η μέριμνα ώστε η σημερινή μεγέθυνση να μην υπονομεύει τις δυνατότητες μεγέθυνσης των μελλοντικών γενεών.
Με αφορμή αυτόν τον ορισμό, θα ήθελα να διατυπώσω μερικές σκέψεις και έναν ευρύτερο προβληματισμό, στηριγμένο σε πληροφορίες που έχουν αντληθεί από τα σχέδια της ίδιας της εταιρείας, που θα πραγματοποιήσει το έργο, για το αν η σχεδιαζόμενη επενδυτική δραστηριότητα στις ΝΗΕΣ συνάδει –έστω και ελάχιστα– με τις αρχές της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης.
Η επένδυση αφορά συνολικά στην κατασκευή και λειτουργία ενός πρότυπου ολοκληρωμένου παραθεριστικού θερέτρου με την επωνυμία «ΟΡΜΟΣ ΛΕΒΑΝΤΑΣ – LAVENDER BAY GOLF RESORT». Το πρότυπο ολοκληρωμένο παραθεριστικό θέρετρο θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο της εταιρείας: ξενοδοχείο 5 αστέρων, 999 κλινών σε μορφή κατοικιών σε γήπεδο 300 στρεμμάτων, παραθεριστικό θέρετρο 300 κατοικιών τα οποία προορίζονται για πώληση σε όμορο γήπεδο 400 στρεμμάτων, γήπεδο γκολφ (αγνώστου συνολικής έκτασης) και συνοδών έργων, μονάδας αφαλάτωσης σε γήπεδο 5,5 στρεμμάτων, ημερήσιας ελάχιστης παραγωγής 1500 m3 με προοπτική επέκτασης στα 6000 m3 ημερησίως και μονάδα βιολογικού καθαρισμού σε γήπεδο 7,5 στρεμμάτων, δυναμικότητας 1000 τόνων λυμάτων την ημέρα, λίμνες, λέσχη γκόλφ, κέντρο αναζωογόνησης, κ.ά.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η τουριστική ανάπτυξη δεν πρέπει να υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα ή να υποκαθιστά άλλες δραστηριότητες, όπως η γεωργία. Πρωτίστως, πρέπει να διαφυλαχτεί ο μοναδικός πλούτος της περιοχής που είναι το Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ).
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους, ο οποίος επικεντρώνεται μεταξύ των άλλων, στην υπερβολικά μεγάλη έκταση του γηπέδου/ων γκολφ (σύμφωνα με την εταιρεία, στις Νηές θα διεξαχθούν οι αγώνες γκολφ του 2013) για ένα μικρό όρμο σαν και αυτόν, την περιβαλλοντική υποβάθμιση που θα προκληθεί, το κοινωνικό σοκ από την εγκατάσταση δυο νέων κωμοπόλεων σαν την Σούρπη και την ανατροπή του πληθυσμιακού μοντέλου, τη μεταφορά του ενδιαφέροντος αποκλειστικά στον τουρισμό, τις υπερβολικές απαιτήσεις των γηπέδων γκολφ σε νερό κ.ά..
Πρόσφατα η εταιρεία υπέβαλε επικαιροποιημένες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων στη ΝΑΜ, οι οποίες αναφέρουν ότι οι 999 κλίνες του ξενοδοχείου θα γίνουν 1400, κατά τη διάρκεια της «Β’ φάσης», με εργαζόμενους και επισκέπτες να προσεγγίζουν τα 350 άτομα (συνολικός πληθυσμός 1750 άτομα), ενώ ο οικισμός παραθεριστικών κατοικιών θα εξυπηρετεί περί τα 2000 άτομα μόνιμους κατοίκους και 250 άτομα ημερήσιους επισκέπτες (συνολικός πληθυσμός 2250 άτομα). Το γενικό σύνολο είναι 4000 άτομα. Παραπάνω από δυο φορές τον σημερινό πληθυσμό της Σούρπης !!!
Στα σχέδια της εταιρείας περιλαμβάνεται η δημιουργία μονάδων βιολογικού καθαρισμού και αφαλάτωσης.
Σύμφωνα με την εταιρεία η μονάδα βιολογικού καθαρισμού θα είναι στη τελική φάση, δυναμικότητας 1000 τόνων την ημέρα και όλα τα λύματα θα διατίθενται, μετά από τριτοβάθμια επεξεργασία, στην επιφάνεια του εδάφους, αρδεύοντας ταυτόχρονα παρακείμενη δασική έκταση. Έτσι ο μηχανισμός απομάκρυνσης των επεξεργασμένων υγρών είναι η απορρόφηση στο έδαφος και η εξατμισοδιαπνοή.
Αναφορικά με τη μονάδα αφαλάτωσης, η τελευταία τοποθετείται πλησίον της ζώνης του αιγιαλού και του υγρότοπου (λιβάρι) καθώς και του οικισμού.
Η μονάδα αφαλάτωσης θα μπορεί στην αρχή να καλύψει 1500 m3/ημέρα (550.000 m3/έτος), ενώ στο άμεσο μέλλον θα μπορεί να καλύψει με επεκτάσεις 6000 m3/ημέρα (3.100.000 m3/έτος - σε αυτά συμπεριλαμβάνεται το καθημερινό πότισμα καλλωπιστικών φυτών, καθώς και των γηπέδων γκολφ).
Σαν μέτρο σύγκρισης αναφέρεται ότι η Σούρπη και οι Νηές κατανάλωσαν όλο το 2007 βάσει τιμολογίων όχι περισσότερο από 60.000 – 70.000 κυβικά.
Σύμφωνα με επιστημονικά άρθρα οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μόνο από την μονάδα αυτή θα είναι εξαιρετικά σημαντικές και ενδεχομένως μη αντιστρεπτές για τον «κλειστό και μη ανανεώσιμο όρμο». Όσον αφορά στη κοινωνική συναίνεση αυτή δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο της εταιρείας. Οι μονάδες αυτές είναι εργοστάσια, κάνουν τρομακτικό θόρυβο ο οποίος οφείλεται κυρίως στις αντλίες υψηλής πίεσης και η εταιρεία δεν έχει αναφέρει τίποτα για τα επίπεδα θορύβου κατά την φάση λειτουργίας, ενώ με το εργοστάσιο στη συγκεκριμένη περιοχή αλλάζει τελείως η χρήση γης.
Το κύριο μειονέκτημα της αφαλάτωσης είναι τα απόβλητα άλμης, τα οποία διοχετεύονται στη θάλασσα και καταστρέφουν τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων (Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης).
Η πρόθεση δημιουργίας θερέτρου γκολφ στην περιοχή των Νηών εγείρει και έναν ακόμη σοβαρό προβληματισμό. Είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή για την περιοχή στα πλαίσια της εξασφάλισης της αειφόρου ανάπτυξης;
Η απάντηση στο ερώτημα θα πρέπει να δοθεί λαμβάνοντας υπόψη αφενός τα χαρακτηριστικά και τις επιπτώσεις τους και, αφετέρου, τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι σχετικές αποφάσεις προώθησής τους.
Τα θέρετρα γκολφ είναι μεγάλης κλίμακας, κλειστού τύπου και υψηλού κινδύνου επενδύσεις. Υπόκεινται σε σημαντική αβεβαιότητα λόγω αμφίβολης επάρκειας πόρων, αβέβαιης τουριστικής ζήτησης/πληρότητας, αβέβαιης ζήτησης κατοικίας και αβέβαιου αναμενόμενου κόστους και οφέλους.
Η αβεβαιότητα οφείλεται στις επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής και των ξηρασιών, στον εντεινόμενο ανταγωνισμό από άλλους φτηνότερους προορισμούς, και στο πλήθος των ευρύτερων διεθνών και εθνικών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών συγκυριών (υφέσεις, ενεργειακές κρίσεις, μετανάστευση εργατικού δυναμικού, νομοθεσία, κ.ά.).
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, οικονομικά και περιβαλλοντικά ορθολογικές και κοινωνικά δίκαιες και ωφέλιμες αποφάσεις για την προώθηση θερέτρων γκολφ δεν μπορούν να λαμβάνονται παρά μόνο στα πλαίσια δημόσιου σχεδιασμού ευρύτατης συμμετοχής. Θα πρέπει να εξετάζονται συνολικά και εμπεριστατωμένα, με πλήρη πληροφόρηση όλων των εμπλεκομένων μερίδων και να αξιολογούνται ολοκληρωμένα, στη βάση πολλών και ποικίλων κριτηρίων, μαζί με πολλές άλλες εναλλακτικές προτάσεις χρήσης των τοπικών πόρων. Μόνο έτσι θα εξασφαλίζεται ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων παράγει λύσεις που προάγουν την επίτευξη της τοπικής αειφόρου ανάπτυξης.
Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν είναι η ερημοποίηση.
Η ερημοποίηση αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο υποβάθμισης γαιών στην ημιξηρική ζώνη της Ελλάδας, στην οποία ανήκει και η περιοχή Σούρπης.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης κατά της Ερημοποίησης, οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης γης, σε ευαίσθητες στην ερημοποίηση περιοχές όπως η Σούρπη, πρέπει να βασίζεται σε λεπτομερειακές εδαφολογικές και υδρολογικές μελέτες των συγκεκριμένων περιοχών, καθώς και ευρύτερη κοινωνική αποδοχή και πολιτική συναίνεση.
Είναι λοιπόν εμφανές ότι, παρά τις καλές προθέσεις, αυτό που τελικώς διαφαίνεται είναι μια άλλου είδους κατάκτηση, εντελώς διαφορετική από τις αντίστοιχες του παρελθόντος. Αν και τα μέσα επίτευξης είναι διαφορετικά, ο στόχος παραμένει μετά από 2500 χρόνια ο ίδιος: απόκτηση γης και ύδατος.
